ارزشگذاری کسبوکارها به دلایل مختلفی چون تامين مالي، افزودن شرکای جدید در هیئتمدیره، ادغام با سایر شرکتها و عرضه عمومی سهام دارای اهمیت است. برخی از روشهای ارزشگذاری عبارتاند از:
- روش مجموع عوامل ریسک: ارزشگذاری مبتنی بر ارزش پایهای بر مبنای 12 عامل ریسک استاندارد که استارتاپ ها میتوانند داشته باشند
- روش کارت امتیازی: ارزشگذاری مبتنی بر میانگین وزنی ارزش یک شرکت مشابه
- روش تنزیل جریان نقد: ارزشگذاری مبتنی بر مجموع جریان نقد در آینده
- روش سرمایه خطرپذیر: ارزشگذاری بر مبنای نرخ بازگشت سرمایه مورد انتظار سرمایهگذار
- روش ارزش دفتری: ارزشگذاری مبتنی بر داراییها
روش مجموع عوامل ریسک: در این روش ارزش شرکت بر اساس 12 عامل پایهای ریسک استاندارد یک استارتاپ بررسی میشود. این روش بر اساس اینکه عامل ریسک اثر منفی یا مثبتی بر عملکرد آینده استارتاپ داشته باشد، امتیازی بین منهای ۲ تا ۲ به آن اطلاق میشود. در پایان مجموع امتیازات تمام عوامل با هم جمع شده و عدد نهایی در میانگین هزینههای استارتاپ ضرب میشود.
روش کارت امتیازی (Scorecard method): روشی برای ارزشگذاری استارتاپها در مراحل ابتدایی است. در این روش 7 عامل اصلی با وزنهای مشخص، ارزش شرکت را از ابعاد مختلف موردبررسی قرار میدهند. با نمره دهی به این عوامل و محاسبه میانگین وزنی، امتیاز شرکت مشخصشده و با ضرب امتیاز شرکت در میانگین ارزش مالی شرکتهای مشابه، ارزش نهایی شرکت مشخص خواهد شد.
روش تنزیل جریان نقد: بهعنوان کاملترین روش ارزشگذاری استارتاپها در مراحل میانی و پایانی شناخته میشود. در این روش درآمدها و هزینهها برای 3 تا 5 سال پیشبینیشده و سپس با درنظرگرفتن نرخ تنزیل مناسب، ارزش شرکت در زمان حال محاسبه میشود. در این روش پیشبینی دقیقتر عملکرد شرکت در سالهای بعدی مهمترین چالش به شمار میآید.
روش سرمایهگذاری خطرپذیر: در این روش ارزش پس از جذب سرمایه استارتاپ برابر خواهد بود با ارزش نهایی یا ارزش خروج (Terminal Value) استارتاپ، تقسیم بر بازده مورد انتظار سرمایهگذار. بازده مورد انتظار سرمایهگذار نیز بر اساس افق سرمایهگذاری، شرایط اقتصادی هر کشور و انتظار سرمایهگذار تعیین میشود. با توجه به اینکه بازده مورد انتظار سرمایهگذاران خطرپذیر در مقایسه با نرخ بهره بدون ریسک بسیار بیشتر است، در این فرمول بهجای استفاده از درصد، از رقمی استفاده میکنند که نشاندهنده چند برابر شدن سرمایه اولیه است.
روش ارزش دفتری: در این روش ارزش شرکت برابر با تمامی هزینههایی است که شرکت تاکنون برای راهاندازی و تداوم فعالیتهای خود انجام داده است. همچنین محاسبه داراییهای نامشهود همچون اعتبار برند، سهم بازار، جذب مشتریان و… نیز باید محاسبه شود. این روش بیشتر برای استارتاپ های در حال شکست کاربرد دارد.